2.3.1.3.6.6.5 Huiswerk
Gezien het feit dat de patiënt zo gewoon is om anders in het leven te staan dan de situatie nu van hem vraagt, kost het vaak enige moeite om de hierboven beschreven wending tot stand te brengen. Vaak zijn verschillende varianten op hetzelfde thema nodig om het onderliggende thema expliciet te krijgen. Doorgaans gebeurt dit eerst op rationeel niveau, de patiënt herkent het verhaal. Daarna komt de moeilijkste stap, de patiënt erkent dat zijn manier van probleem oplossen, maar ten dele toereikend is en dat ie nog een hoop te leren heeft i.c. de complementaire manier van probleem oplossen, doorgaans door los te laten in plaats van door te beheersen. Hoe meer de patiënt deze redenering kan accepteren, des te makkelijker kan worden overgaan tot het opstellen van een werkplan, gericht op het aanleren van datgene wat de patiënt tot nu toe niet ontwikkeld heeft of probeert 'tegen te houden'. De flinkerds moeten leren los te laten (inclusief tranen), de stillen leren praten (incl. schreeuwen), de bangerds leren ergens op af te stappen etc. Volledige acceptatie is overigens zelden haalbaar en ook niet strikt noodzakelijk; als de patiënt maar voldoende gemotiveerd is om aan de slag te gaan, dan vindt vaak al zo snel bekrachtiging plaats dat de motivatie vanzelf groeit: uiteindelijk gaat het toch om ervaringsleren.
Hoe doe ik dat?
- U zorgt er voor dat dit leerproces, waarmee inmiddels in de eerste kontakten een begin is gemaakt, buiten de sessies zelf voort te laten duren door een schrijfopdracht te geven
- U zorgt voor een opdracht die zowel ruimte biedt voor ontlading (beschrijf ongecensureerd uw gevoelens), maar die tevens begrensd is (zet een eierwekker en u stopt na 5 minuten en gaat daarna iets totaal anders doen, bij voorkeur in gezelschap van een of meer anderen)
- U zorgt voor regelmaat; u schrijft iedere dag, maar niet meer dan 5 minuten!
- U laat de ander m.b.v. een dergelijke opdracht binnen de relatief veilige context van het eigen notitieboekje aan ambivalente en dus 'gevaarlijke' emoties de ruimte geven. Hij krijgt daardoor inzicht in wat er steeds terugkomt en daarmee in wat belangrijk is en welke onderliggende aspecten ook nog een rol spelen etc. Daarnaast, en zeker van even groot belang, is dat de instructie om alleen te schrijven gedurende een duidelijk afgebakende tijdsperiode (kookwekkertje) maakt dat de patiënt merkt dat hij in staat emoties aan en af te zetten, kortom ook emoties onder controle kan krijgen en dus ook niet meer bang hoeft te zijn om overspoeld te worden.
- U bent alert op eventuele bijwerkingen of contra-indicaties; als de patiënt niet tot schrijven kan komen, laat hij hiermee zien dat de herbeleving dermate pijnlijk is dat het de vraag is of deze in eenzaamheid moet gebeuren dan wel of er geen contra-indicaties zijn om verder te gaan.
Meer weten? Zie Stappenplan